 |
CZYM SA TERAPIE POZNAWCZE I BEHAWIORALNE?
Psychoterapie nurtu poznawczego i behawioralnego oparte sa na wspólczesnych teoriach naukowych dotyczacych funkcjonowania psychicznego czlowieka i weryfikowane wynikami badan, które dowiodly ich skutecznosci.
Pacjenci( klienci) i terapeuci pracuja razem nad zidentyfikowaniem i zrozumieniem problemu w kontekscie zwiazku jaki wystepuje pomiedzy myslami, emocjami i zachowaniem danej osoby. W tej formie psychoterapii glówny nacisk polozony jest na trudnosci występujące „ tu i teraz” – w biezacym zyciu pacjenta. Ustalenie (przez terapeute i pacjenta) wspólnego punktu widzenia na pacjenta prowadzi nastepnie do zidentyfikowania konkretnych celów terapii, okreslenia czasu jej trwania, oraz strategii terapeutycznych, których zasadnosc i skutecznosc jest poddawana ciaglej ocenie.
Terapie poznawcze i behawioralne maja zastosowanie jako indywidualna forma terapii, a takze jako terapia rodzinna, malzenska, grupowa. Podejscia te moga przyjsc z pomoca kazdemu, niezaleznie od poziomu inteligencji, rasy, kultury, plci czy orientacji seksualnej.
Psychoterapeutami poznawczo-behawioralnymi sa zazwyczaj osoby profesjonalnie zwiazane z opieka zdrowotna - lekarze, psycholodzy, pielegniarki, pracownicy socjalni. Psychoterapeuci poznawczo behawioralni zgadzaja sie co do podstawowych wymienionych wyzej zalozen terapii, zdarza sie jednak, ze nazywaja sie: terapeutami poznawczymi, terapeutami behawioralnymi, poznawczo- behawioralnymi lub racjonalno- emotywnymi. Te rózne nazwy zaleza od glównego nurtu w którym dany terapeuta odbywal szkolenie i który praktykuje. Terapeuci poznawczy odnosza sie glównie do przekonan, automatycznych mysli, zalozen wplywajacych na sposób widzenia swiata. Terapeuci behawioralni odnosza sie wprost do zachowan pacjenta, a terapeuci poznawczo-behawioralni i racjonalno-emotywno behawioralni stosuja kombinacje technik majacych na celu modyfikacje do mysli i zachowan.. Niezaleznie od nazwy jaka okreslaja sie terapeuci, ta dziedzina psychoterapii zwana jest ogólnie zwany terapia poznawczo- behawioralna, (Cognitive Behavioural Therapy CBT). Wazniejszy niz nazwa uprawianego kierunku jest jednak fakt, ze wszyscy terapeuci maja na celu pomoc pacjentowi w osiagnieciu pozadanej przez pacjenta zmiany w sposobie myslenia, odczuwania i zachowywania sie.
Pewnym przykladem wzajemnych zaleznosci mysli – emocje -zachowania moze byc ponizsza sytuacja:
Barbara juz zasypiala, gdy uslyszala dzwonek telefonu, Zanim zdazyla podniesc sluchawke telefon przestal dzwonic. Od kilku lat, od czasu do czasu, Barbara miewala okresy przygnebienia i leki. Natychmiast przyszla jej na mysl córka, Elzbieta, która niedawno przeprowadzila sie do Warszawy. Pomyslala „Cos musialo sie stac Elzbiecie! To pewnie dzwonila policja ze Ela miala wypadek” . Zaczela czuc niepokój w okolicy zoladka, serce walilo jak mlot na sama mysl ze Elzbiecie cos sie stalo. Mysli gonily jedna za druga i Barbara zaczela obawiac sie, ze oszaleje. Kilkanascie razy wykrecila numer telefonu córki – nikt nie odpowiadal. „To dowód na to ze cos jest nie tak”- pomyslala. Czula taki przyplyw panicznego leku, ze przez cala noc nie zmruzyla oczu, mimo dodatkowej tabletki uspokajajacej. Czula sie okropnie myslac o wszystkich mozliwych rzeczach, które mogly przytrafic sie jej córce. Zaczela dzwonic do warszawskich szpitali, poszukujac informacji o córce - bezskutecznie. Rano dodzwonila sie w koncu do córki, dowiedziala sie ze ta swietnie sie bawila u przyjaciól i dlatego zostala tam na noc. Mimo tego Barbara przez caly czas odczuwala napiecie i czula ze tego dnie nie bedzie w stanie pójsc do pracy.
|